'ปลากัดอีสาน' กับการพัฒนากีฬาพื้นบ้านที่ กุมภวาปี

'ปลากัดอีสาน' กับการพัฒนากีฬาพื้นบ้านที่ กุมภวาปี (อ่าน 474 ครั้ง)
หมวดหมู่ : ปลาสวยงาม กลุ่ม : ปลากัด


กีฬาการกัดปลามีมาคู่กับสังคมชนบทไทยมาแต่โบราณ โดยก่อนนั้นจะต้องไปจับปลากัดตามห้วย หนอง หรือตามท้องนาและนำมาเลี้ยงเพื่อความสนุกสนานและเป็นกีฬาพื้นบ้าน ในภาคอีสานในช่วงเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคมจะเป็นช่วงที่กีฬากัดปลาจะเป็นที่นิยมเป็นอย่างมาก จึงเกิดเป็นอาชีพการเพาะปลากัดอีสานขึ้นมาให้ผู้ที่ชื่นชอบกีฬาพื้นบ้านดังกล่าว
คุณสว่าง เทพา ศักดิ์ ชาวอำเภอกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี เป็นผู้หนึ่งที่เพาะปลากัดอีสานเพื่อจำหน่ายสร้างรายได้แก่ครอบครัว มายาวนานกว่า 15 ปี เล่าว่าปลากัดอีสานเป็นปลาป่าที่หามาจากห้วย หนอง คลอง บึง มีคุณสมบัติกัดเร็วและคม มีชั้นเชิง กัดได้นาน อดทน โดยความเก่งของปลาจะถูกปรับปรุงให้ดีขึ้นเรื่อย ๆ จากการคัดสรรพ่อ-แม่พันธุ์กัดเก่งจากทางฟาร์ม และหาปลากัดอีสานเก่ง ๆ จากแหล่งอื่น ๆ เข้ามาปรับปรุงทุก ๆ ปี

วิธีการเลี้ยงปลากัดเพื่อเตรียมออกกัด คุณสว่างแนะนำว่าเริ่มจากต้องเตรียมกระปุกหรือโหลเหลี่ยมเติมน้ำลงไปและใส่ก้อนดินเหนียวประมาณเท่าหัวนิ้วมือ พร้อมใส่ใบหูกวางประมาณครึ่งใบ หมักน้ำนาน 1 อาทิตย์ พอเข้าสัปดาห์ที่ 2 ต้องฝึกปลากัดโดยการไล่น้ำครั้งแรกประมาณ 10 นาที จากนั้นพักอีก 1-2 วัน แล้วไล่น้ำปลากัดไปอย่างนี้จนสิ้นสุดสัปดาห์ที่ 3 ผู้เลี้ยงควรฝึกไล่น้ำแบบนี้เป็นช่วง ๆ เช่น ไล่น้ำวันจันทร์ พักอังคาร แล้วมาไล่น้ำวันพุธ แล้วนำมากัดวันเสาร์-อาทิตย์ เป็นต้น โดย “การไล่น้ำ” เป็นการสร้างน้ำวนในอ่างหรือกะละมังโดยใช้ปั๊มขนาดเล็กสร้างน้ำวน ฝึกให้ปลาว่ายทวนน้ำ หลักการไล่น้ำที่ดี เริ่มไล่น้ำครั้งแรกประมาณ 10 นาทีและเพิ่มจำนวนเวลาขึ้นในครั้งหน้าอีก 10 นาทีไปเรื่อย ๆ เพราะปลากัดอีสานนอกจากจะสายพันธุ์ดีเป็นทุนเดิมแล้วจะต้องมีการเลี้ยงการฝึกปลากัดที่ดีด้วย

ปัจจุบันคุณสว่างมีบ่อเพาะปลากัดอีสานราว 150 บ่อ เป็นวงบ่อซีเมนต์ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.2 เมตร สูง 1 เมตร จะเพาะพันธุ์ปลากัดอีสานประมาณ 50-80 คู่ในแต่ละปี โดยพ่อ-แม่พันธุ์ปลากัดจะถูกคัดเลือกจากคอกที่เก่งมีลีลาจัดจ้าน มีความสมบูรณ์ โดยจะนำมาตั้งเทียบกัน 2-3 อาทิตย์ ให้อาหารสดเป็นไรแดง และไส้เดือนฝอย เพื่อให้ปลากัดสมบูรณ์พร้อมผสมพันธุ์เต็มที่ พอปลาพร้อมก็จะนำไปกัดในกล่องโฟมที่มีพืชน้ำ หลังจากปลาออกไข่และฟักเป็นตัวแล้ว ก็ควร จะให้ไรแดงจนลูกปลาอายุ 2-3 อาทิตย์ ก็จะย้ายไปเลี้ยงต่อในบ่อซีเมนต์ที่เติมน้ำประมาณ 30-40 เซนติเมตร และเลี้ยงด้วยไรแดง จนอายุได้ราว 7-8 เดือน ก็สามารถจำหน่ายได้ราคาตัวละ 100-200 บาท จัดส่งพัสดุด่วนได้ทั่วประเทศ

หากออกกัดได้มีเทคนิคก่อนนำปลากัดคือ จะหมักปลาลงในน้ำเปล่าผสมใบหูกวางประมาณ 1 อาทิตย์ ระหว่างนั้นก็จะมีการวนน้ำและพานตัวเมียไปด้วยเพื่อให้ปลากัดมีความสมบูรณ์แข็งแรงเต็มที่ ส่วนอาทิตย์ที่สามจะเปลี่ยนน้ำ วนน้ำและพานตัวเมีย พักปลา 2-3 วันแล้วนำออกกัดได้เลย การเลี้ยงปลากัดเป็นการฝึกความอดทนของผู้เลี้ยง.

ทวีศักดิ์ ชัยเรืองยศ

ที่มา:หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ 17 มี.ค. 51
http://www.dailynews.co.th/web/html/popup_news/Default.aspx?Columnid=54350&NewsType=2&Template=1